opzettelijk
als woordenboektrefwoord:
- opzettelijk:
- bn. bw. (-er, -st), met voordacht.
als trefwoord met bijbehorende synoniemen:
- opzettelijk (bn) :
- weloverwogen
- opzettelijk (bw) :
- moedwillig, welbewust, expres, willens en wetens, voorbedachtelijk
als synoniem van een ander trefwoord:
- bewust (bn) :
- bekend, bedoeld, vrijwillig, moedwillig, doelbewust, opzettelijk, gericht, doelgericht, met opzet, welbewust, weloverwogen, bezonnen, uit moedwil, wetend
- gericht (bn) :
- bewust, vrijwillig, moedwillig, doelbewust, opzettelijk, doelgericht, met opzet, welbewust, weloverwogen, expres, uit moedwil
- weloverwogen (bn) :
- bewust, vrijwillig, moedwillig, doelbewust, opzettelijk, gericht, doelgericht, met opzet, expres, uit moedwil, vooropgezet
- intentioneel (bn) :
- bedoeld, doelbewust, opzettelijk, beoogd, expres
- expres (bw) :
- opzettelijk, met opzet, uitdrukkelijk, voorbedacht, welbewust
woordverbanden van ‘opzettelijk’ grafisch weergegeven
in Charivarius' Een Ander Woord (1945):
- moedwillig:
- kwaadwillig, opzettelijk
- opzettelijk:
- voorbedachtelijk, weldoordacht, weloverwogen, moedwillig
- weldoordacht:
- opzettelijk
- weloverwogen:
- voorzichtig, opzettelijk
in het Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908):
Alle drie woorden duiden aan, dat men het bepaalde doel had om iets te doen. Bij voorbedachtelijk en met voorbedachten rade, dat vooral als rechtsterm gebruikt wordt, is het doel meest van slechten aard, bij opzettelijk minder. Opzettelijk geeft te kennen dat men het bepaalde voornemen had, niet toevallig iets deed; bij voorbedachtelijk en met voorbedachten rade, dat men met overleg te werk is gegaan, maatregelen heeft moeten treffen, die men rekende, dat tot het bereiken van het doel konden voeren. Een opzettelijk verzuim staat tegenover een onwillekeurig verzuim. De beschuldigde heeft den moord met voorbedachten rade (voorbedachtelijk) gepleegd.
in Keur van Nederlandsche Synoniemen (1922):
Deze woorden geven te kennen, dat men het bepaalde voornemen heeft iets te doen.
Voorbedachtelijk (of gewoonlijk: met voorbedachten rade) onderstelt meestal een slechte daad, opzettelijk daarentegen in den regel niet.
Opzettelijk is het tegengestelde van toevallig; men wil dus laten blijken, dat men iets niet toevallig doet. Ik heb hem opzettelijk opgezocht, om hem te overtuigen, dat ik niet meer boos was. Voorbedachtelijk onderstelt, dat men vooraf middelen bedacht heeft ter bereiking van zijn doel; dit doel is bij voorbedachtelijk altijd misdadig, hetgeen bij opzettelijk niet het geval behoeft te zijn. De edelen wekten Floris V met voorbedachten rade reeds spoedig uit zijn middagslaap, om hem zoodoende zonder gevolg naar de valkenjacht te laten trekken.
in de lijst met antoniemen (woorden met een tegengestelde betekenis):
- opzettelijk ≠
- onopzettelijk
woorden met een verwante vorm:
bij andere sites:
debug info: 0.0028 c
