verbazen

als woordenboektrefwoord:

verbazen:
(verbaasde, verbaasd), verbaasd doen staan.

als trefwoord met bijbehorende synoniemen:

verbazen (ww) :
bevreemden, epateren, ontstellen, opkijken, verbijsteren, verbluffen, verrassen, verwonderen

als synoniem van een ander trefwoord:

verrassen (ww) :
epateren, verbazen, verbijsteren, verbluffen
verwonderen (ww) :
bevreemden, opvallen, verbazen, verrassen
bevreemden (ww) :
verbazen, verwonderen

woordverbanden van ‘verbazen’ grafisch weergegeven

in het Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908):

Wanneer iets nieuw of onverwacht voor ons is, of anders uitkomt dan wij verwacht hadden, dan verwondert het ons. Is onze verwondering buitengewoon groot, dan verbaast het ons. Is hetgeen onze verwondering gaande maakt, vergezeld van iets raadselachtigs, dan zoggen wij, dat het ons bevreemdt. Treft ons iets aangenaams dat een sterken indruk op ons maakt, zonder dat wij het nog verwachtten of er op voorbereid waren, dan verrast het ons. Het verwondert mij, dat het van daag niet geregend heeft. Zijne koelheid verbaasde mij evenzeer, als zijne geheimzinnigheid mij bevreemdde. Het bezoek van mijn vriend heeft mij verrast.

in Keur van Nederlandsche Synoniemen (1922):

Deze woorden duiden aan, dat iets ons vreemd toeschijnt.

Wat anders uitkomt, dan wij verwacht hadden, of wat

nieuw, onbegrijpelijk of onverwacht voor ons is, verwon-

dert ons. Het verwondert mij, dat hij met zulk weer nog gekomen is. (Het is anders, dan wij verwacht hadden.) Het verwondert een kind dat de magneetnaald altijd naar het noorden wijst. (Een natuurkundige vindt het zeer gewoon, maar een kind begrijpt het niet.) Het verwonderde hem, zijn vriend daar aan te treffen. (Het was voor hem onverwacht.)

Is onze verwondering zeer groot, dan spreekt men van verbazen. Hij had mij stellig beloofd thuis op mij te wachten; het verbaasde mij dan ook niet weinig, dat hij bij mijn komst reeds vertrokken was.

Is er in hetgeen ons verwondert, iets vreemds (onverklaarbaars of raadselachtigs) gelegen, dan gebruikt men bevreemden; het heeft dus in den regel een onaangename bijbeteekenis. He bevreemdde mij zeer, dat hij zoo teruggehouden tegenover mij was; ik kon ten minste niet vermoeden, dat ik hem iets misdaan had.

Verrassen daarentegen gebruikt men, als het onverwachte ons aangenaam aandoet. De onverwachte bevordering heeft mij zeer verrast. (Men zegt wel: de dieven werden verrast, maar dan heeft verrassen de beteekenis van overvallen, en is dus geen synoniem van de bovenstaande woorden: zie overrompelen.)

in Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821), band 3, blz. 222:

woorden met een verwante vorm:

zelfstandig naamwoord
bijvoeglijk naamwoord

bij andere sites:

synoniemen-sites:
algemene woordenboeken:
oorsprong:
zinsverband en voorbeeldzinnen:
vertalen:
naar het
overige:

debug info: 0.0026 c