zeldzaam

als woordenboektrefwoord:

zeldzaam:
bn. bw. (...zamer, -st), niet vaak voorkomende.

als trefwoord met bijbehorende synoniemen:

zeldzaam (bn) :
bijzonder, buitengemeen, buitengewoon, extraordinair, ongemeen, ongewoon, uitzonderlijk
zeldzaam (bn) :
curieus, eigenaardig, merkwaardig, raar, vreemd, vreemdsoortig, wonderlijk, zonderling
zeldzaam (bn) :
infrequent, schaars, sporadisch, weinig voorkomend

als synoniem van een ander trefwoord:

ongewoon (bn) :
abnormaal, afwijkend, bijzonder, bizar, buitengemeen, buitengewoon, buitenissig, buitensporig, excentriek, extraordinair, merkwaardig, nieuw, onalledaags, ongebruikelijk, ongekend, opmerkelijk, origineel, raar, singulier, verrassend, vreemd, vreemdsoortig, zeldzaam, zonderling
merkwaardig (bn) :
belangrijk, bijzonder, buitengewoon, curieus, eigenaardig, fenomenaal, gedenkwaardig, gek, interessant, notabel, ongewoon, onverklaarbaar, opmerkelijk, opmerkenswaardig, opvallend, raar, typisch, verbazingwekkend, vreemd, vreemdsoortig, wonderlijk, zeldzaam, zonderling
bijzonder (bn) :
afwijkend, afzonderlijk, apart, buitengewoon, eigenaardig, excentriek, exceptioneel, markant, ongewoon, opmerkelijk, origineel, raar, speciaal, specifiek, uniek, uitmuntend, vreemd, zeldzaam, zonderling
curieus (bn) :
afwijkend, bijzonder, buitengewoon, eigenaardig, merkwaardig, onalledaags, opmerkelijk, raar, typisch, vreemd, vreemdsoortig, wonderlijk, zeldzaam, zonderling
buitengewoon (bn) :
afwijkend, apart, bijzonder, buitengemeen, exceptioneel, ongemeen, ongewoon, speciaal, uitzonderlijk, uniek, verbazend, vreemd, wonderbaarlijk, zeldzaam
uitzonderlijk (bn) :
abnormaal, apart, bijzonder, buitengemeen, buitengewoon, exceptioneel, extreem, ongekend, onvergelijkelijk, speciaal, uiterst, uniek, zeer, zeldzaam
eigenaardig (bn) :
afwijkend, bijzonder, curieus, merkwaardig, opmerkelijk, raar, singulier, typisch, vreemd, vreemdsoortig, wonderlijk, zeldzaam, zonderling
typisch (bn) :
apart, curieus, eigenaardig, gek, merkwaardig, opvallend, raar, vreemd, vreemdsoortig, wonderlijk, zeldzaam, zonderling
sporadisch (bn) :
af en toe, incidenteel, schaars, weinig, zelden, zeldzaam
verbazend (bn) :
enorm, frappant, geweldig, indrukwekkend, zeldzaam
schaars (bn) :
beperkt, dun gezaaid, raar, zeldzaam
raar (bn) :
schaars, zeldzaam, zelden

woordverbanden van ‘zeldzaam’ grafisch weergegeven

in Charivarius' Een Ander Woord (1945):

in het Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908):

Hetgeen afwijkt van hetgeen verwacht wordt. Bijzonder, merkwaardig of opmerkelijk, (ver)wonderlijk en sterker nog zonderling, noemt men wat treft door afwijkenden aard, hoedanigheden of voorkomen; buitengemeen, ongemeen, wat tegenover het gemeene, alledaagsche staat; buitengewoon, wat niet met de gewone maat kan gemeten worden. Vreemd is wat hier niet te huis behoort, wat ongewoon is en daardoor de opmerkzaamheid trekt; nog sterker wordt dit uitgedrukt door bevreemdend, waarin de bijgedachte ligt, dat het ongewone iets raadselachtigs heeft, terwijl bizar een vreemd woord is, dat de begrippen van vreemd en (ver)wonderlijk verbindt. Zonderling heeft de beteekenis van vreemd. Hij is een zonderling = hij handelt onbegrijpelijk. In bevreemdend, bizar, raar, zonderling is eene afkeuring gelegen, die aan de andere woorden niet eigen is. Zeldzaam is wat onze bijzondere aandacht trekt, omdat wij het slechts zelden zien. Een zeldzaam natuurverschijnsel is in onze streken het noorderlicht. Oorspronkelijk had raar de beteekenis van zeldzaam, maar langzamerhand heeft het meer die van bevreemdend en zonderling gekregen. Een raar geval, een raar toilet.

zeldzaam, schaars

Wat niet veel wordt aangetroffen, wat niet in grooten getale aanwezig is. Zeldzaam (eigenlijk zelden gezien) heeft bovendien de beteekenis van bijzonder, door eigenaardigheden van andere soortgelijke zaken afwijkend. Wanneer men iets schaarsch noemt, dan duidt men aan, dat men meer verwacht had, of dat zich iets op andere tijden in grooter getal voordoet. De ooievaars beginnen in Nederland zeldzaam te worden. De visch wordt in onze rivieren schaarsch.

De feestvlag woei ten toren uit,
De zware slotklok werd geluid
En 't zeldzaam huwlijk was gesloten.

in Keur van Nederlandsche Synoniemen (1922):

schaars, zeldzaam, zelden

Weinig voorkomende.

Zeldzaam duidt aan, dat iets slechts bij uitzondering gezien wordt, doordat er zeer weinig van die voorwerpen bestaan. Voor dezen zeldzamen postzegel heb ik drie gulden betaald.

Schaarsch wil zeggen, dat van iets op een gegeven tijdstip minder voorraad is, dan men verwacht had, zoodat er een tijdelijke behoefte aan bestaat. Daar de aardappelen dit jaar schaarsch zijn, besteedt men hooge prijzen.

Zeldzaam en schaarsch zijn bijvoeglijke naamwoorden, zelden is een bijwoord van tijd en beteekent bijna nooit. Hoe komt het toch, dat wij je tegenwoordig zoo zelden bij ons zien?

in Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821), band 1, blz. 365:

in Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821), band 3, blz. 149:

schaars, zeldzaam

woorden met een verwante vorm:

zelfstandig naamwoord

bij andere sites:

in het Verwarwoordenboek van Jan Renkema:
synoniemen-sites:
algemene woordenboeken:
oorsprong:
zinsverband en voorbeeldzinnen:
vertalen:
naar het
overige:

debug info: 0.0029 c