als trefwoord met bijbehorende synoniemen:
als synoniem van een ander trefwoord:
woordverbanden van ‘zorgelijk’ grafisch weergegeven
in Charivarius' Een Ander Woord (1945):
in het Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908):
Verschillende uitdrukkingen om aan te duiden dat een toestand gevaar oplevert. Gevaarlijk drukt dit in het algemeen uit. Bedenkelijk zegt alleen, dat de toestand van dien aard is, dat hij ongerustheid veroorzaakt. Zorgelijk is sterker, stelt de vrees voor de mogelijkheid van ongunstigen afloop meer op den voorgrond. Hachelijk duidt aan, dat de kans op een ongunstigen uitslag grooter is dan die op een gunstigen. Het vreemde woord kritiek, dat hachelijk meer en meer verdringt, duidt geheel hetzelfde aan. Netelig ziet niet zoozeer op den uitslag der zaak als wel op de onaangenaamheden, die men, door haar te ondernemen, zich zelf kan berokkenen. De toestand van den zieke is bedenkelijk, is zorgelijk. Een hachelijk oogenblik. Een netelig geval (als men b.v. tusschen twee kwaden kiezen moet). Benauwd geeft te kennen dat men als 't ware in het nauw-zit, zich er niet uit kan redden, in verlegenheid is hoe te handelen; nog sterker wordt dit uitgedrukt door benard. Beide woorden worden meer bepaald van omstandigheden gebruikt. Benauwd wordt bovendien evenals angstig en bang ook van tijdstippen en tijdruimten gebruikt. Benauwde en benarde omstandigheden. Benauwde en bange dagen.
in Keur van Nederlandsche Synoniemen (1922):
Deze woorden geven te kennen, dat een toestand of omstandigheid gevaar oplevert.
Gevaarlijk zegt dit zonder eenige nadere aanwijzing. Hij lijdt aan een gevaarlijke ziekte.
Bedenkelijk drukt alleen uit, dat de toestand ons tot-nadenken, tot ongerustheid stemt, hoewel een gunstige afloop nog niet uitgesloten is. De toestand van den zieke is wel bedenkelijk, maar de geneesheer geeft nog alle hoop.
Zorgelijk geeft te kennen, dat het gevaar groot is; het maakt ons bezorgd (bevreesd), dat de afloop ongunstig zal zijn. De zieke heeft reeds verscheidene dagen lang hevige koorts, zoodat zijn toestand zorgelijk is.
Hachelijk (van 't oude hach = gevaar) zegt, dat de kans op een ongunstigen afloop grooter is dan die op een gunstigen uitslag. (Men zegt ook vaak kritiek.) Toen de Republiek in 1672 door vier mogendheden ie gelijk werd aangevallen, was de toestand zeer hachelijk.
in Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821), band 1, blz. 218:
woorden met een verwante vorm:
bij andere sites:
debug info: 0.0021 c