als trefwoord met bijbehorende synoniemen:
als synoniem van een ander trefwoord:
woordverbanden van ‘overwegen’ grafisch weergegeven
in Charivarius' Een Ander Woord (1945):
in het Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908):
Alle vier duiden het denken over eene zaak aan. Overwegen houdt het midden tusschen overdenken en overpeinzen; het beteekent in gedachten iets nagaan, het voor en tegen van iets in het oog vatten, wikken en wegen, om ten slotte tot een besluit te komen. Daar peinzen de beteekenis heeft van overwegen en geheel in gedachten verzonken zijn, duiden overpeinzen en bepeinzen eene sterkere inspanning van het denkvermogen aan dan overdenken. Daar overwegen ook kan beteekenen, in zich zelf gekeerd, diep in iets doordringen, gebruikt men soms overwegen in soortgelijke uitdrukkingen als bepeinzen; zijn zonden overwegen. Gods wet bepeinzen.
Denken over, of 't oog vestigen op iets, dat ons van gedachte kan doen veranderen. In aanmerking nemen is de aandacht aan iets schenken, dat men van belang rekent voor de oordeelvelling, die men gaat maken. Zijne jeugd en onervarenheid in aanmerking nemende, zal men hem met verschooning beoordeelen. Acht geven op en acht slaan op drukken, evenals ook letten op uit, dat men iets opmerkzaam beschouwt met het doel om zich in zijne handelingen of zijn oordeel te richten naar die beschouwing. Zij krijgen verder de beteekenis van iets wel bedenken, niet uit het oog verliezen. In acht nemen is letten op iets, dat betracht moet worden of waarvoor zorg gedragen moet worden. Geeft acht op de lessen uws vaders en let op zijne wijze woorden. Gij moogt wel eens acht slaan op de handelingen van uwen boekhouder. Neemt de burgerlijke beleefdheid in acht. Opmerken is goed op iets acht geven, het oplettend beschouwen. Hierbij komt echter meer op den voorgrond, dat het schenken van de aandacht het gevolg is van de scherpzinnigheid van den opmerker. Bedenken en beschouwen geven te kennen, dat men over alles, wat in aanmerking komt voor de oordeelvelling, met opmerkzaamheid zijne gedachten laat gaan, alvorens zijn oordeel uit te spreken. Overwegen drukt dit nog sterker uit, en onderstelt dat men groot gewicht hecht aan hetgeen men in aanmerking neemt. Vestigt men zijne aandacht op iets met het doel om het van alle kanten te beschouwen, ten einde met overleg een besluit te nemen, dan neemt men iets in beraad.
Het voor en tegen van eene zaak, een plan, een opvatting enz. bij zich zelf nagaan; met zichzelf overleg plegen. Zich beraden onderstelt dat men eenigen tijd noodig heeft, alvorens den uitslag van zijn denken uit te kunnen spreken. Overwegen ziet op het zorgvuldig overdenken, of wegen als het ware, der verschillende argumenten, die voor of tegen aangevoerd kunnen worden; het is dus hetzelfde als eene zaak van alle kanten bekijken. Bedenken is het zwakst en drukt alleen uit, dat men er zijne gedachten over laat gaan. Dikwijls wordt het gebruikt om eene verandering van gedachte uit te drukken. Hij had vijf dagen noodig om zich te beraden, of hij in de voorwaarden zou treden. Na alles goed overwogen te hebben, stemde hij toe. Alles goed bedacht, zal ik uw zin doen. Ik heb me bedacht, d. i. ik ben van meening veranderd.
in Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821), band 1, blz. 300:
in Nederduitsche synonymen (1836), band 1, blz. 286:
woorden met een verwante vorm:
bij andere sites:
debug info: 0.0042 c