Den warmtegraad van iets doen afnemen, of (intransitief) het verminderen in warmte. Koelen is het algemeene begrip, dat door de verschillende voorvoegsels gewijzigd wordt. Zijne woede op iets koelen. Afkoelen is hetzelfde, soms met de bijgedachte van allengs en volkomen, dus den warmtegraad van iets langzaam verminderen tot het geheel koel is geworden. Gloeiend ijzer moet altijd langzaam afgekoeld worden. Opkoelen wordt meest van de temperatuur gebruikt, en geeft dan eene aangename vermindering van warmte aan; wordt afkoelen hiervoor gebruikt, dan duidt het, eene sterkere mate van vermindering der warmte aan, een koel worden. Na het onweder is het aanmerkelijk opgekoeld. Na het onweder is het guur geworden en is de lucht sterk afgekoeld. Bekoelen is koel worden; het wordt gezegd van menschen, die warm zijn geweest; figuurlijk ook van het afnemen van hartstocht; zijne woede is bekoeld. Verkoelen is koel worden of maken, doch meest met kwade of slechte beteekenis. Toen was die genegenheid reeds geheel verkoeld.