als trefwoord met bijbehorende synoniemen:
als synoniem van een ander trefwoord:
woordverbanden van ‘aandenken’ grafisch weergegeven
in Charivarius' Een Ander Woord (1945):
in het Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908):
Herinnering is het zwakst, en is òf het vermogen van zich iets weer voor den geest te roepen, òf het weder te binnenbrengen zelf; het moet door nadere bepalingen versterkt worden, b.v. blijvende herinnering. In vergelijking met aandenken drukt gedachtenis meer het aanhoudende uit, heugenis een langeren duur; geheugenis is deftiger en tevens iets sterker dan heugenis; beide wijzen op den diepen indruk, dien de persoon of zaak heeft nagelaten. Nagedachtenis wordt alleen van het in de gedachten voortleven gebruikt, wanneer het overleden personen geldt; gedachtenis geldt van levenden en dooden, van zaken zoowel als van personen. Herinnering, aandenken en gedachtenis worden ook gebezigd voor een voorwerp dat de gedachtenis, het aandenken en de her innering ten opzichte van personen, die van ons gescheiden zijn, levendig moet houden. In aandenken blijven. Hij schonk mij dit tot een aandenken. Doet dit tot mijne gedachtenis. De herinnering aan mijn verblijf ten uwent zal mij altoos aangenaam zijn. Bij menschen geheugen of heugenis.
in Keur van Nederlandsche Synoniemen (1922):
De bewustgeworden voorstelling van hetgeen vroeger geweest is.
Herinnering wijst het vermogen aan, om zich het verledene weer voor den geest terug te roepen, of wel het is de werking zelf. Slechts in dit laatste geval is het synoniem met andere woorden en duidt dan alleen het bloote be-wustworden aan, m. a. w. dat men weer aan iets denkt. In dagen van verdriet valt de herinnering aan gelukkiger tijden ons dubbel zwaar.
Gedachtenis wijst aan, dat iemand of iets in onze gedachten blijft en dus niet vergeten wordt. Het ziet dus op een voortduren. Houdt dat in uw gedachtenis.
Nagedachtenis heeft alleen betrekking op overleden personen, zelfs van een ver voorgeslacht (dus niet op gebeurtenissen) en duidt het voortleven in onze gedachte aan. Tot zijn nagedachtenis werd voor hem een gedenkteeken onthuld.
Aandenken drukt uit, dat aan het vroegere (personen of zaken) vaak gedacht wordt, bijv. hoe de persoon leefde, zoodat hij in levendige herinnering blijft. Hij zal in gezegend aandenken blijven voortleven.
Opmerking verdient, dat herinnering, aandenken en gedachtenis ook een voorwerp kunnen aanduiden, waardoor de herinnering, het aandenken of de gedachtenis wordt levendig gehouden. Mag ik u dit geschenk tot een aandenken aan dezen feestdag aanbieden?
in Nederduitsche synonymen (1836), band 1, blz. 293:
bij andere sites:
debug info: 0.0019 c