als trefwoord met bijbehorende synoniemen:
als synoniem van een ander trefwoord:
woordverbanden van ‘behendig’ grafisch weergegeven
in Charivarius' Een Ander Woord (1945):
in het Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908):
worden gezegd van hem, die practische bekwaamheid en de daarmee verbonden kennis van zaken bezit. Handig ziet meer op eene aangeborene vaardigheid, eene zekere vlugheid der handen; behendig drukt hetzelfde uit, maar heeft eene bijgedachte van slimheid, die soms tot eene kwade eigenschap kan worden. Vaardig wordt meest gebruikt in betrekking tot eene bepaalde zaak, en beteekent dan vlug en handig in het gebruiken daarvan; vaardig met de pen. Geoefend ziet meer alleen op technische vaardigheid; bedreven op vaardigheid met bekwaamheid gepaard. Doorkneed in iets wordt gezegd van hem, die eene groote mate van bedrevenheid en kunde bezit, zoodat hij in alles, wat de zaak betreft, in even groote mate te huis is. Ervaren onderstelt daarenboven eene rijke ondervinding, die ons in staat stelt in de meeste omstan-heden naar vaste regels te handelen. Knap dat oorspronkelijk alleen op den vorm zag, heeft allengs de beteekenis van netjes en handig gekregen; thans duidt het ook handigheid met verstand en kennis van zaken aan. Een knappe jongen. Een knap werkman. Een knap advocaat.
Deze woorden duiden het vermogen van een lichaam aan, om zich met snelheid te bewegen of in korten tijd iets te verrichten. Snel ziet meer op den spoed, vlug op de gemakkelijkheid der beweging. Gauw is sterker dan vlug: men zal eer gebruiken iemand te gauw zijn, dan iemand te vlug zijn; het wordt meest in minder gunstigen zin gebezigd. Gezwind zag oorspronkelijk op de kracht, waarmede iets gedaan werd, maar heeft allengs daarmede verbonden het begrip van groote vlugheid. Rap heeft hoofdzakelijk betrekking op den lichaamsbouw, die tot kloek en snel handelen in staat stelt. Men zegt zoowel rappe leden als rap ter been. Rasch heeft betrekking op spoed, die niet altijd het gevolg van bedaard nadenken is, vandaar dat rasch soms in beteekenis nadert tot overijld. Waar vaardig als synoniem met vlug gebruikt wordt, ziet hef vooral op handigheid aan vlugheid verbonden. Behendig ziet eigenlijk op de vaardigheid der handen, maar is uitgebreid en wordt gezegd van iemand die vaardigheid om iets te doen, verbindt met vlugheid om iets tot stand te brengrn. Wat is sneller dan het licht? Vlug als eene hinde. Een vlugge knaap. Gauw als water. Met gezwinden pas. Die rassche daad zal u berouwen. Dat meisje is vaardig met de naald.
in Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821), band 1, blz. 250:
in Nederduitsche synonymen (1836), band 1, blz. 53:
in de lijst met antoniemen (woorden met een tegengestelde betekenis):
woorden met een verwante vorm:
bij andere sites:
debug info: 0.0039 c