Bronnen

Deze website toont eerst en vooral resultaten uit de eigen databank, maar aanvullend ook uit woordenboeken die in het publieke domein zijn of waarvoor toestemming is verkregen. Ik zet ze hier op een rij. (De bronnen voor vertalingen vind je op de uitleg-pagina.)

Charivarius — Een ander woord (1945)

Onder het pseudoniem Charivarius (uitgesproken als Sjarivarius) gold Gerard Nolst Trenité (1870-1946) voor de Nederlandse taal jarenlang als 's lands schoolmeester. De term tante betje bijvoorbeeld, voor een stijlfout waarbij in de tweede hoofdzin van een samengestelde zin ten onrechte onderwerp en persoonsvorm in omgekeerde volgorde staan, hebben we aan hem te danken. Hij introduceerde haar in het vaak herdrukte Is dat goed Nederlands. In academische kringen was soms weinig bijval voor de stelligheid waarmee hij bepaalde taalverschijnselen afkeurde. En hier en daar heeft Charivarius het ook domweg van de geschiedenis verloren. Toch is met zijn synoniemen-suggesties in Een ander woord voor het overgrote deel niets mis, al kon hij ook hierin zijn schoolmeestersneigingen niet altijd even goed onderdrukken.

7840 unieke woorden in 6294 synoniemensets.
Deze bron bekijken in Delpher.

J.V. Hendriks — Handwoordenboek van Nederlandsche synoniemen (1908)

Dit was lange tijd het beste synoniemenwoordenboek voor het Nederlands. Voor het eerst uitgegeven rond 1883 en in de 25 jaar erna vijf maal herdrukt en uitgebreid. Hoewel meer dan een eeuw oud, is het nog altijd gewaardeerd om de uiteenzettingen over betekenisnuances tussen de verschillende woorden binnen een reeks synoniemen.

3992 unieke woorden in 1216 synoniemensets. Met toelichtingen.
Deze bron bekijken in Delpher.

Teunis Pluim — Keur van Nederlandsche Synoniemen (1922)

Deze uitgave was in de eerste plaats bedoeld als schoolboek en leunt hier en daar nogal nadrukkelijk op het boek van Hendriks hierboven.

772 unieke woorden in 238 synoniemensets. Met toelichtingen.
Deze bron bekijken in Delpher.

Gerbrand Bruining — Nederduitsche synonymen (1836)

Omdat de toelichtingen in deze bron nogal breedvoerig zijn, pagina's lang soms, tonen resultaatpagina's op deze site alleen de reeks synoniemen en een hyperlink naar de toelichting erbij. De paginanummering voor deze bron is in Google Books een beetje een rommeltje, dus hyperlinks vanaf deze site naar specifieke pagina's gaan soms mis. Het is dan een kwestie van een paar pagina's verder- of terugbladeren.

1467 unieke woorden in 158 synoniemensets. Met toelichtingen.
Deze bron bekijken in Google Books.

Weiland & Landré — Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821)

Omdat de toelichtingen in deze bron nogal breedvoerig zijn, pagina's lang soms, tonen resultaatpagina's op deze site alleen de reeks synoniemen en een hyperlink naar de toelichting erbij. De paginanummering voor deze bron is in Google Books een beetje een rommeltje, dus hyperlinks vanaf deze site naar specifieke pagina's gaan soms mis. Het is dan een kwestie van een paar pagina's verder- of terugbladeren. Merk ook op dat Google Books het boek hier met een verkeerde titel en auteur toont: het gaat wel degelijk om het synoniemenwoordenboek van Weiland en Landré en niet om het Kunstwoordenboek door Petrus Weiland zoals de omschrijving suggereert.

3872 unieke woorden in 1331 synoniemensets. Met toelichtingen.
Deze bron bekijken in Google Books.

Op-en-Top Nederlands (2015)

Stichting Nederlands onderhield deze Woordenlijst overbodig Engels, die ook verkrijgbaar is in boekvorm.

5596 Engelse termen met Nederlandse alternatieven.
Deze bron doorzoeken op vindpunt.nl.

Over de spelling in oude bronnen

Bij weergave op deze website geldt voor alle bronnen dat, waar nodig, alle woorden in synoniemensets stilzwijgend zijn omgezet naar hedendaagse spelling, terwijl de rest van de tekst in de oorspronkelijke spelling is gehandhaafd.