scherpzinnig
als woordenboektrefwoord:
- scherpzinnig:
- bn. bw. (-er, -st), zeer schrander ; vernuftig ; geestig.
als trefwoord met bijbehorende synoniemen:
- scherpzinnig (bn) :
- gevat, intelligent, spits, helder, knap, scherp, kritisch, slim, opmerkzaam, vernuftig, schrander, scherpziend
- scherpzinnig (bn) :
- slim, vernuftig, spitsvondig, schrander, judicieus
als synoniem van een ander trefwoord:
- slim (bn) :
- plat, loos, bedachtzaam, rap, verstandig, link, scherpzinnig, straf, handig, gaar, diplomatiek, uitgekookt, uitgeslapen, bijdehand, sluw, uitgerekend, pienter, geslepen, listig, gewiekst, gis, kien, lijp, goochem, schrander, leep, knaphandig, clever, piechem
- schrander (bn) :
- vlug, bedachtzaam, ontwikkeld, rap, verstandig, intelligent, scherpzinnig, snugger, scherp, slim, bijdehand, pienter, snedig, scherpziend
- intelligent (bn) :
- vlug, verstandig, geleerd, scherpzinnig, ingenieus, knap, vindingrijk, slim, wijs, bijdehand, pienter, bevattelijk, vernuftig, schrander
- spitsvondig (bn) :
- loos, scherpzinnig, spits, knap, subtiel, gezocht, vergezocht, listig, vernuftig, sofistisch, gesofistikeerd, gesofisticeerd
- gevat (bn) :
- vlug, geestig, puntig, scherpzinnig, spits, scherp, raak, bijdehand, slagvaardig, spitsvondig, snedig, ad rem, piechem
- scherp (bn) :
- doordringend, scherpzinnig, fijn, overheersend, fel, indringend, penetrant, schel, schril, kien
- spiritueel (bn) :
- gevat, geestelijk, geestig, scherpzinnig, immaterieel, snedig, onstoffelijk, onlichamelijk
- helder (bn) :
- wakker, glanzend, intelligent, scherpzinnig, scherp, fris, uitgeslapen, blinkend, vinnig
- ingenieus (bn) :
- scherpzinnig, vindingrijk, doordacht, kunstig, vernuftig, schrander
- spits (bn) :
- gevat, scherpzinnig, slim, pienter, kien, schrander
- scherp (bn) :
- scherpzinnig, spits, fijn, raak
- diepzinnig (bn) :
- ernstig, scherpzinnig
woordverbanden van ‘scherpzinnig’ grafisch weergegeven
in Charivarius' Een Ander Woord (1945):
- oordeelkundig:
- verstandig, scherpzinnig
- scherpzinnig:
- schrander, vernuftig, vindingrijk, spitsvondig, oordeelkundig, slim
- slim:
- listig, loos, sleep, sluw, geslepen, uitgeslapen, schrander, spitsvondig, scherpzinnig, gevat, gaar, glad, goochem, gewiekst, handig, bijdehand, snugger
- spitsvondig:
- scherpzinnig, slim
- vernuftig:
- vindingrijk, scherpzinnig
in het Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908):
Van de eerste drie woorden is schrander het zwakst; het getuigt veelal van vlugheid van geest, gepaard met het vermogen om juiste opmerkingen te maken. In hoogere mate worden deze eigenschappen aangeduid door scherpzinnig. Doordringend onderstelt bovendien het vermogen om de zaak, waarmee men bezig is, met juistheid te vatten en geheel te begrijpen. Snedig wordt gezegd van geestige, goed van pas aangebrachte opmerkingen. Ofschoon mijn vriend niet bepaald een doordringend verstand bezit, kan men hem toch den naam van een schrander man niet ontzeggen; ik hoorde van hem zeer scherpzinnige opmerkingen en snedige gezegden.
Verstandig is hij, die zijne vermogens goed en gepast weet te gebruiken. Wijs is hij, die een goed denkvermogen heeft en hiervan op uitstekende wijze gebruik maakt. Vroed drukte vroeger hetzelfde uit, misschien meer nog met het oog op de ervaring; thans is het, behalve in enkele formeele uitdrukkingen, in onbruik geraakt. Schrander ziet vooral op vlugheid van bevatting, wat in nog sterkere mate door scherpzinnig wordt uitgedrukt.
in Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821), band 2, blz. 96:
in de lijst met antoniemen (woorden met een tegengestelde betekenis):
- scherpzinnig ≠
- dom
woorden met een verwante vorm:
bij andere sites:
debug info: 0.0037 c
