zich bedenken

als trefwoord met bijbehorende synoniemen:

zich bedenken (ww) :
van gedachten veranderen, van mening veranderen, van zijn mening terugkomen

als synoniem van een ander trefwoord:

nadenken (ww) :
afwegen, beraden, bespiegelen, bezinnen, broeden, denken, doordenken, filosoferen, herkauwen, mediteren, mijmeren, overpeinzen, overwegen, peinzen, prakkiseren, reflecteren, speculeren, stilstaan, theoretiseren, zich bedenken, zich bezinnen

woordverbanden van ‘zich bedenken’ grafisch weergegeven

in het Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908):

Aarzelen en schromen; het tegenovergestelde van doortasten, duiden een niet durven beginnen aan, of een niet durven doorzetten van hetgeen men begonnen heeft. Ter onderscheiding van aarzelen, dat vroeger terugdeinzen beteekende, doch thans aanduidt, uit besluiteloosheid zich bedenken waar men handelen moet, geeft schromen meer uitdrukkelijk eene zekere vrees om te handelen te kennen. Hij aarzelt niet te doen wat hij zijn plicht acht. Schroom niet Hem om hulp te vragen, Hij kan redden, Hij alleen. Weifelen is het niet kunnen komen tot een besluit, omdat het ons aan geestkracht ontbreekt; in twijfel staan het niet weten te kiezen tusschen twee zaken, omdat er evenveel vóór als tegen te zeggen valt; zich bedenken zijn half genomen besluit nog weder overwegen. Zich bedenken heeft door de verandering, die dikwijls hiervan het gevolg was, de beteekenis gekregen van besluit veranderen. Dralen en talmen zien meer op het noode overgaan tot eene handeling. Dralen onderstelt, dat het langzaam de hand aan iets slaan het gevolg is van zekere vreesachtigheid; talmen ziet meer op de traagheid, waarmede men te werk gaat.

zich beraden, zich bedenken, overwegen

Het voor en tegen van eene zaak, een plan, een opvatting enz. bij zich zelf nagaan; met zichzelf overleg plegen. Zich beraden onderstelt dat men eenigen tijd noodig heeft, alvorens den uitslag van zijn denken uit te kunnen spreken. Overwegen ziet op het zorgvuldig overdenken, of wegen als het ware, der verschillende argumenten, die voor of tegen aangevoerd kunnen worden; het is dus hetzelfde als eene zaak van alle kanten bekijken. Bedenken is het zwakst en drukt alleen uit, dat men er zijne gedachten over laat gaan. Dikwijls wordt het gebruikt om eene verandering van gedachte uit te drukken. Hij had vijf dagen noodig om zich te beraden, of hij in de voorwaarden zou treden. Na alles goed overwogen te hebben, stemde hij toe. Alles goed bedacht, zal ik uw zin doen. Ik heb me bedacht, d. i. ik ben van meening veranderd.

in Keur van Nederlandsche Synoniemen (1922):

Geen vast besluit kunnen nemen.

Aarzelen duidt oorspronkelijk een achterwaartsche beweging aan, het wil dus zeggen: voor het besluit of de handeling terugdeinzen, doordat men zich te zwak gevoelt. Als men mij die betrekking aanbood, zou ik aarzelen ze aan te nemen.

Schromen duidt aan, dat schroom (zie angst) de oorzaak is, waardoor men niet tot een besluit kan komen. Ik was hem al zoo dikwijls lastig gevallen, dat ik schroomde alweder zijn hulp in te roepen.

Weifelen duidt aan, dat men niet tot een besluit kan komen, doordat men geen wilskracht, geen doortastendheid bezit. Door zijn weifelen in het beslissende oogenblik is de onderneming mislukt.

In twijfel staan beteekent: tusschen twee zaken niet kunnen kiezen, daar het vóór en tegen vrijwel tegen elkander opwegen. Ik stond langen tijd in twijfel, of ik zou schrijven dan wel zelf zou gaan. (Twij = twee.)

Zich bedenken gebruikt men, als men zijn te nemen besluit vooraf nog eens in ernstige overweging wenscht te nemen. Ik kan mijn toestemming nu nog niet geven, ik moet mij nog eerst terdege bedenken. Soms beteekent het ook: op zijn reeds genomen besluit door nadenken terugkomen. In mijn eerste opwelling van woede besloot ik hem een beleedigenden brief te schrijven, maar bij nader inzicht bedacht ik mij gelukkig nog.

in Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821), band 1, blz. 82:

zie ook:

bij andere sites:

synoniemen-sites:
algemene woordenboeken:
oorsprong:
woordcombinaties:
zinsverband en voorbeeldzinnen:
vertalen:
naar het
overige:

debug info: 0.0033 c