vernuftig

als woordenboektrefwoord:

vernuftig:
bn. bw. (-er, -st), scherpzinnig.

als trefwoord met bijbehorende synoniemen:

vernuftig (bn) :
handig, industrieus, ingenieus, intelligent, slim, spits, uitgekiend, vindingrijk

als synoniem van een ander trefwoord:

intelligent (bn) :
bevattelijk, bijdehand, geleerd, ingenieus, knap, pienter, scherpzinnig, schrander, slim, vernuftig, verstandig, vindingrijk, vlug, wijs
spitsvondig (bn) :
gesofisticeerd, gesofistikeerd, gezocht, knap, listig, loos, scherpzinnig, sofistisch, spits, subtiel, vergezocht, vernuftig
scherpzinnig (bn) :
gevat, helder, intelligent, knap, kritisch, opmerkzaam, scherp, scherpziend, schrander, slim, spits, vernuftig
inventief (bn) :
creatief, fantasierijk, ingenieus, origineel, scheppend, vernuftig, vindingrijk
ingenieus (bn) :
doordacht, kunstig, scherpzinnig, schrander, vernuftig, vindingrijk
doordacht (bn) :
ingenieus, intelligent, vernuftig, welbedacht, weloverwogen
vindingrijk (bn) :
industrieus, ingenieus, inventief, origineel, vernuftig
scherpzinnig (bn) :
judicieus, schrander, slim, spitsvondig, vernuftig
begaafd (bn) :
geniaal, getalenteerd, knap, talentvol, vernuftig
kunstig (bn) :
handig, ingenieus, knap, vernuftig
geniaal (bn) :
doordacht, vernuftig

woordverbanden van ‘vernuftig’ grafisch weergegeven

in Charivarius' Een Ander Woord (1945):

in het Handwoordenboek van Nederlandsche Synoniemen (1908):

Wat door vlugheid van geest en gevatheid uitmunt, en daardoor een aangenamen indruk maakt, tot vroolijkheid stemt. Aardig houdt het midden tusschen boertig, grappig on luimig, die grover, en geestig, vernuftig, die fijner zijn. Boertig, grappig, luimig worden gebezigd van eene minder puntige scherts, maar die den lachlust sterk opwekt. Geestig, vernuftig veronderstellen, waar het scherts geldt, altijd een talent van vermaken, waarin zich scherpzinnigheid aan aardigheid paart. Het geestige is de gedachtenuiting, die het gevolg is van snel en fijn opmerken van een zeer levendig vernuft; het veronderstelt meer begaafdheid, terwijl bij het ver nuftige, dat nadert tot hetgeen men schrander noemt, meer de scherpzinnigheid op den voorgrond treedt. Men zegt zoowel een geestige als een vernuftige inval, maar eene vernuftige, niet eene geestige uitvinding.

Begaafd, talentvol, geniaal zien (het tweede meer dan het eerste, het derde meer dan het tweede) op het bezit van een rijken natuurlijken aanleg. Bekwaam heeft vooral de geschiktheid op het oog, die iemand ten gevolge van verworven, of aangeboren hoedanigheden voor iets bezit. Vernuftig veronderstelt geestigheid met daarmee gepaard gaande vindingrijkheid.

in Woordenboek der Nederduitsche synonimen (1821), band 1, blz. 80:

woorden met een verwante vorm:

zelfstandig naamwoord

bij andere sites:

synoniemen-sites:
algemene woordenboeken:
oorsprong:
zinsverband en voorbeeldzinnen:
vertalen:
naar het
overige:

debug info: 0.0036 c